Μαθησιακή αποκατάσταση

Αναντίρρητα , δεν είναι λίγοι οι μαθητές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσπάθεια τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σχολείου με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ψυχολογική τους κατάσταση , να νιώθουν αισθήματα κατωτερότητας, να μην εμπιστεύονται τον εαυτό τους και τις ικανότητές τους. Οι δυσκολίες αυτές χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες :

Γενικές μαθησιακές δυσκολίες
Οι οποίες οφείλονται σε ψυχολογικούς- συναισθηματικούς παράγοντες (π.χ. χαμηλή αυτοεκτίμηση) , εξωγενείς παράγοντες όπως για παράδειγμα αδυναμία φοίτησης ή ακόμα και σε παράγοντες που οφείλονται σε κάποια διαταραχή όπως:
  • χαμηλή νοητική ικανότητα
  • διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές
  • αισθητηριακές ή εγκεφαλικές βλάβες (π.χ. όραση ή ακοή)
  • νευρολογική διαταραχή (π.χ. επιληψία)
Γενική εικόνα μαθητή :
  • Διαφορά ανάμεσα στις επιδόσεις του παιδιού στο σχολείο και στις αναμενόμενες επιδόσεις σύμφωνα με τις νοητικές του ικανότητες
  • Τάση αποφυγής του γραψίματος και της σχολικής μελέτης γενικότερα
  • Πιθανά προβλήματα συναισθήματος (Τάση χαμηλής αυτοεκτίμησης ιδιαίτερα στο σχολικό χώρο, άγχος, φόβος αποτυχίας)
  • Πιθανά προβλήματα συμπεριφοράς (παθητικότητα, άρνηση, επιθετικότητα)
  • Πιθανά προβλήματα προσοχής (δυσκολία στην συγκέντρωση, νευρικότητα, παρόρμηση, υπερκινητικότητα)
  • Έλλειψη οργάνωσης στη μελέτη και στον προσωπικό χώρο
  • Πιθανή δυσκολία προσανατολισμού στο χώρο
  • Πιθανή δυσκολία προσανατολισμού στο χρόνο
  • Πιθανή δυσκολία στην αντίληψη της διαδοχής (ταξινόμηση, σειροθέτηση)
  • Πιθανή δυσκολία στη διάκριση αριστερού-δεξιού
  • Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες

    Ο όρος της δυσλεξίας θεωρείται από πολλούς ως συνώνυμος των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών. Ωστόσο το αίτιο των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών μπορεί να είναι τόσο η δυσλεξία όσο και άλλες διαταραχές, όπως για παράδειγμα η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ). Ο όρος της δυσλεξίας έχει χρησιμοποιηθεί ευρύτατα για να υποδηλώσει τις μαθησιακές δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με την ανάγνωση και τη γραφή.
    Συγκεκριμένα σύμφωνα με την Παγκόσμια Ομοσπονδία της Νευρολογίας, η δυσλεξία περιγράφεται ως εξής: Είναι μία διαταραχή η οποία παρουσιάζεται σε παιδιά που φοιτούν σε συνηθισμένες σχολικές τάξεις, έχουν επαρκή κοινωνικο-πολιτιστικά ερεθίσματα, όμως αποτυγχάνουν να αποκτήσουν γλωσσικές δεξιότητες που σχετίζονται με την ανάγνωση, τη γραφή και την ορθογραφία σε βαθμό ανάλογο με τις νοητικές τους ικανότητες.

    Δυσκολίες στην ανάγνωση

     

    • Ανάγνωση αργή, με συλλαβισμό και με διστακτικότητα
    • Μονότονη ανάγνωση ή ανάγνωση με πολύ υψηλή ή χαμηλή ένταση
    • Χρήση δάχτυλου, κινήσεις κεφαλιού κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης
    • Παραλείψεις, προσθέσεις, αντιστροφές, αντικαταστάσεις γραμμάτων (συλλαβών, λέξεων)
    • Ανάγνωση της αρχής μιας λέξης και στην συνέχεια αντικατάσταση με κάποια άλλη
    • Ελλιπής τήρηση τονισμού και σημείων στίξης
    • Δυσχέρεια επαναφοράς σε κάθε επόμενη γραμμή ανάγνωσης με αποτέλεσμα το χάσιμο της σειράς
    • Ελλιπής κατανόηση του κειμένου
     
     
    Δυσκολίες στη γραφή
     
    • Κακογραφία, ακαταστασία, μουντζούρες στο γραπτό
    • Κατάργηση διαστημάτων ανάμεσα στις λέξεις, αδικαιολόγητα κενά
    • Ελλιπής ευθυγράμμιση των λέξεων κατά τη γραφή
    • Αστάθεια και εκτροπές των γραμμάτων, ακόμα και στην ίδια σειρά
    • Παραλείψεις, προσθέσεις, αντιστροφές, αντικαταστάσεις γραμμάτων (συλλαβών, λέξεων)
    • Καθρεφτική γραφή
    • Απουσία σημείων στίξης
    • Απουσία κεφαλαίων ή μείξη κεφαλαίων & μικρών γραμμάτων
    • Σπάνια χρήση τονισμού ή παρατονισμός (λάθος χρήση τονισμού)
    • Πολλά θεματικά και καταληκτικά ορθογραφικά λάθη ακόμα και σε λέξεις που έχουν συστηματικά διδαχθεί
    • Γραμματικά λάθη όσον αφορά σε χρόνους και φωνές ρημάτων
     
    Αδιαμφισβήτητα η έγκαιρη διάγνωση κατά τη διάρκεια της μαθησιακής αξιολόγησης οδηγεί σε μία στοχευμένη παρέμβαση .Έτσι σύμφωνα με τις ανάγκες του παιδιού προτείνεται από τον Ειδικό Παιδαγωγό εξατομικευμένο πλάνο αποκατάστασης των μαθησιακών δυσκολιών. Τέλος η επικοινωνία με το σχολείο θεωρείται μείζονος σημασίας ώστε να υπάρχει γενική εικόνα του μαθητή.